عبارت «نرم افزار BPMS کم کد» این روزها تبدیل به جدیدترین کلیدواژه‌ٔ داغ دنیای مدیریت فرایند و فناوری‌های مرتبط با آن شده است. تا چند سال پیش عباراتی مثل «Pure-play BPM» و «BPMS هوشمند» روی بورس بودند و حالا نوبت BPMهای کم کد شده است. در این یادداشت به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا نرم افزار BPMS کم کد یک واژهٔ توخالی است یا دارای ارزش‌هایی غیرقابل انکار است؟
فهرست مطالب
نرم افزار BPMS کم کد چیست؟
BPMS کم کد همان طور که از نامش پیدا است به خصوصیتی اشاره دارد که بر اساس آن قادر خواهیم بود با کمترین میزان کدنویسی نرمافزارهای فرایندی خود را مدل، پیاده‌سازی و اجرا کنیم. ایده طراحی چنین ابزار‌هایی از آن‌جا شکل گرفت که بسیاری از افرادی که باید درگیر طراحی و مدل‌سازی و استفاده از نرمافزارهای مدیریت فرایند کسب و کار می‌شدند برنامه‌نویس نبودند و آشنایی خاصی با کدنویسی نداشتند. ولی مگر این از ابتدا هدف BPMSها نبود؟
وعدهٔ BPMSها همیشه این بوده که اهرم قدرت در تولید نرمافزارهای فرایندی کسب‌و‌کار را بدون اتکا به برنامه‌نویسان حرفه‌ای به دستان کاربران کسب و کار و نیروهای واحد فناوری اطلاعات سازمان بسپارند. ولی متاسفانه فناوری‌های موجود این وعده را به هیچ عنوان محقق نمی‌کرد و نیروهای حرفه‌ای کسب و کار در نهایت به مهارت برنامه‌نویسان احتیاج پیدا می‌کردند.
ولی حالا دیگر پیشرفت فناوری بر این مسئله فائق شده، محدودیت‌ها را از سر راه برداشته و وعدهٔ دیرینهٔ BPMSها را عملی کرده است. اکنون نرمافزارهای مدرن مدیریت فرایند‌های کسب‌و‌کار که به آن‌ها BPMSهای کم کد می‌گوئیم، نه تنها امر توسعهٔ نرمافزارهای فرایندی کسب‌و‌کار را برای کاربران حرفه‌ای ساده کرده‌اند، حتی باعث کاهش قابل توجه توسعه‌های چندگانه نیز شده‌اند.
در ادامه چند امکان که پیش از این برای تحقق آن‌ها باید کدنویسی انجام می‌شد ولی حالا با BPMSهای مدرنِ کم کد نیازی به کد نویسی نیست آورده شده است.
۱. قابلیت‌های تجربهٔ کاربری (User Experience)
BPMها تا پیش از این همیشه قابلیت توسعه و ساخت رابط‌های کاربری بر اساس فرم را در اختیار استفاده کنندگان قرار داده بودند. ولی مشکل این‌جا بود که کسب‌و‌کار در هر لحظه نیاز به قابلیت‌های منحصر‌به‌فردی در خصوص اعتبارسنجی داده‌ها، استخراج و دستکاری داده‌ها، رندر‌های شرطی در دستگاه‌های مختلف و چیزهایی از این قبیل داشت. این در حالی بود که BPMSهای معمول توان پشتیبانی از چنین خصوصیاتی را بدون کدنویسی نداشتند.
با BPMS کم کد به واسطهٔ استفاده از HTML5 در طراحی رابط کاربری این محدودیت را حتی در پیچیده‌ترین سناریو‌ها هم باید به فراموشی سپرد.
سفارشی‌سازی رابط کاربری فرم‌ها، داشبورد‌ها و گزارش‌ها در bpms پگاه آفتاب با استفاده از css و کدهای HTML5
۲. قواعد کسب‌و‌کار سفارشی
BPMSهای سنتی به شدت وابسته به موتورهای قواعد بیرونی (External rules engine) برای مدیریت قواعد کسب‌و‌کار بودند. در غیاب BRMهای پیشرفته در تمام وضعیت‌های مشابه، کدنویسی تنها راه چاره برای تعریف قوانین کسب‌و‌کار بود. و این مسئله در دراز مدت باعث کلافگی صاحبان کسب‌و‌کار می‌شد.
ویژگی‌های قواعد کسب‌و‌کار سفارشی در BPMS های کم کد
BPMSهای مدرنِ کم کد یک موتور قواعد یکپارچه دارند که امکان مدیریت قواعد، استانداردسازی قواعد و استفاده مجدد (بازبهره‌پذیری) از آن‌ها را فراهم می‌سازد. به شکلی که بهره‌برداران را از هر نیازی به ابزاری خارج از BPMS بی‌نیاز می‌کند.
طراحی انواع مختلفی از قواعد کسب‌و‌کار در نرم افزار bpms پگاه آفتاب، agileBPMS
۳. قابلیت‌های مدیریت موارد (Case management)
در مدیریت موارد، برخلاف رویکرد مدیریت فرایند (BPM) که در آن روالی استاندارد و از قبل طراحی شده وجود دارد، امکان کنترل مسیر فرایندی خارج از روال استاندارد تعبیه شده و باید تمهیداتی در نظر گرفته شود تا در برخی از فعالیت‌ها امکان تشخیص مرحلهٔ بعد توسط کاربر صورت گیرد. این تشخیص می‌تواند خارج از رویهٔ فرایند طراحی شده باشد.
اگرچه مدیریت موارد خیلی دیر به عنوان یکی از قابلیت‌های کاربردی به BPMSها اضافه شدند ولی کاملا به‌جا بودند. مشکل این‌جا بود که کسب‌و‌کار ها به تدریج با نیازهایی مثل بازخوانی موارد تکمیل شده، ارتباط موارد و مدیریت سلسله مراتب موارد و چیزهایی از این قبیل روبرو شدند. در چنین شرایطی موتورهای مدیریت موارد در BPMSها دیگر امکان مدیریت چنین درخواست‌هایی را فراهم نمی‌کردند و در نهایت نیاز به توسعه‌دهندهٔ نرم‌افزاری حس می‌شد.
ولی حالا BPMSهای کم کد مدرن از موتور مدیریت مواردی برخوردارند که قادر به سفارشی‌سازی پیچیده‌ترین نیاز‌های کسب‌و‌کار است.
در agileBPMS امکاناتی در نظر گرفته شده تا مدیریت این موارد استثناء در هر فعالیت در خلال مدیریت فرآیند‌های کسب‌و‌کار، نیز میسر باشد.
۴. قابلیت‌های یکپارچه‌سازی
اهمیتی ندارد که چه قدر نرم افزار فرایندی شما ساده است؛ به هر حال این نیاز وجود خواهد داشت که با نرمافزارهای دیگر برای تبادل اطلاعات ارتباط بگیرد. در غیبت اتصال دهنده‌های ضروری، کسب‌و‌کار مجبور خواهد شد یا رو به یکپارچگی سیستم‌ها بیاورد و یا به شرکت‌های تولید نرم‌افزار سفارش توسعهٔ ابزار‌های اتصال‌دهنده دهد.
حرف تکراری! BPMSهای کم کد اتصال‌دهنده‌های آماده‌ای دارند که بدون نیاز به کدنویسی توان برقراری ارتباط میان اغلب سیستم‌های نرم‌افزاری را می‌دهند. در مواردی که هیچ اتصال‌دهنده‌ای وجود ندارد آن‌ها با استفاده از پرتوکول‌های مبتنی بر «رابط گرافیکی کاربر یا GUI» مانند Rest API، وب سرویس‌ها و اتصال‌دهنده‌های دیتابیس DB Connector این امکان را فراهم می‌کنند.
۵. گزارش‌های سفارشی
به دلیل داده‌های پخش شده در سیستم‌های مجزا، مدیریت گزارش‌دهی یکی دیگر از چالش‌هایی بود که در BPMSهای سنتی به تلاش‌های توسعه‌ای فراوانی نیاز داشت.
اغلب BPMSهای کم کد یک ماژول گزارش‌دهی یکپارچه دارند که می‌تواند داده‌ها را از دل سیستم مدیریت فرایند و سیستم‌های بیرونی استخراج کرده و با گزارش‌های سفارشی بینش بهتری برای تصمیم‌گیرندگان بسازد.
ساخت گزارش‌های سفارشی در قالب‌های متفاوت و برای کارکرد‌های مختلف در bpms پگاه آفتاب، agileBPMS، به راحتی امکا‌ن‌پذیر است
۱. بازبهره‌پذیری یا Reusability: در علوم رایانه و مهندسی نرم‌افزار، قابلیتِ استفادهٔ مجدد از تمام یا قسمتِ بزرگ‌تری از متن برنامه‌نویسی مشابه یا از طراحیِ سیستم در دیگر نرم‌افزارِ کاربردی را بازبهره‌پذیری گویند.
